(၁)
၁၉၉၅ ဂိတုမာတ္ ၂၇ ဂ္ွ တၛဲဒပ္ပှာန္ဗဿာ ေပင္ ၅၀သှာံ။
(၂)
၁၈၈၆ ဂိတု ဂ်န္နာဝါရ႘ ၁ ဂ္ွအလုံဍဳင္ဗဿာမြဲ စိုပ္အာသဿဝ္တဲအဂၤလိက္၊ နကႝုနဲကဲနာနာ အဂၤလိက္
အုပ္ဓုပ္ကၜဳင္ ဍဳင္ဗဿာ။
(၃)
ႏူဂ္ွတုဲ ၁၉၀၆ ဂ္ွ ဥဴဥတၲမ စတြံကၜဳင္ဓဝ္ ပေရင္ဍဳင္ကြာန္ အပႜဲကႝုေသတ္တု႙ု။
(၄)
ဆဂး အပႜဲကႝု ၁၉၂၀ ဂ္ွမွ ေကာန္ဍဳင္ကြာန္တံ စတုဲခ်႘ဒရာင္ကၜဳင္၊ ႏူဂ္ွ စဒက္ကၜဳင္ဂေကာံတုဲ
အာတ္မိက္ကၜဳင္ အေခါင္အရာ ေကာန္ဂကူ။
(၅)
စိုပ္ ၁၉၂၃ ဂ္ွ အသိင္သၜဳင္ကၜဳင္။
(၆)
စႏူအခိင္ဏံတုဲ ေပါဲဗတိုက္ေဇှာ္ေဇှာ္ေဍာတ္တ္ ၐိုန္ေကၜာန္ကၜဳင္ကီုေလဝ္ စိုပ္သကၠရာဇ္ ၁၉၃၈-၃၉
ဂ္ွေတ္ွ ၁၃၀၀ ၿပည္႕အေရးအေတာ္ပုံ ဂ္ွ ဒ္ွေပါဲဗတိုက္
အသိင္သၜဳင္အိုတ္ဟီုစဂြံရ။
(၇)
ကိႜဳပ္သၠိဳပ္တံ ခ်ပ္ကၜဳင္ နဲကဲၐတ္တ္ဂ္ွ အံင္ဇှးဟြံေလာဲ၊ ၐိုတ္ဏံရေတ္ွ ဂြံဗၜးၐးဟြံေလာဲ
ရပ္လြဟ္တုဲ ပၜန္ဂတးမွ ေထႜင္ပတိတ္ေဍံတံ ဂြံမာန္ေရာင္ညာတ္တုဲ ခ်ပ္ကၜဳင္သြက္ဂြံဒက္ပတန္ဒပ္ပှာန္
ရပ္လြဟ္မြဲရ။
(၈)
ပှာန္ဂၜးကဝ္ အလန္ဒုတိယဝြံ ၁၉၃၉ ဂိတုသာပ္ေတန္ဗါ၃ ဂ္ွ စတုဲ အံင္သာန္တံ ေကတ္အဆက္ကႝု ဂ်ပန္တုဲ
ပှာန္သၢံင္ ၃၀တၜ သြက္ဂြံအာကတ္လၛတ္ ကြတ္ပညာပှာန္ ဍဳင္ဂ်ပါန္ဂ္ွ တတ္အာဍဳင္ ၾကဳက္သၜဳင္က်ာ
တကအ္ ပါင္နာန္ မြဲသုတ္တုဲမြဲသုတ္ရ။ ကတ္လၛတ္ကၜဳင္ပညာ အၾကာတင္အခက္ခုဲကီုရ။
(၉)
ပှာန္ဂၜးကဝ္အလန္ဒုတိယဂ္ွ ဂ်ပါန္တံေလဝ္ ပါလုပ္ကၜဳင္ကီုတုဲ ပှာန္ဗဿာတံေလဝ္ ဗက္ကၜဳင္ကေရာံဂၜဳင္
ဒပ္ပှာန္ဂ်ပါန္တုဲ စိုပ္ကၜဳင္ဍဳင္ေသံရ။
(၁၀)
သကၠရာဇ္ ၁၉၄၁ ဂိတုဒ႘ေျဇန္ဗါ ၂၆ စိုပ္၁၉၅၂ စိုပ္ဂ်န္နာဝါရ႘ ၂ဂ္ွ နကႝုအ႐ုီဗင္ဂ်ပါန္တုဲ
ပံက္ပၲန္ BIA ပႜဲဍဳင္ ၐင္ကံက္၊ စပံက္ဂ္ွ ျဇဟတ္ပှာန္ ၂၀၀တုဲ ပံင္ေကာံကႝုဂ်ပါန္ လုပ္ကၜဳင္ဍဳင္ပ႙ုရ။
(၁၁)
ဒပ္ပှာန္ BIA ဝြံ အၾကာတၛဲကႝုဂိတုေဟင္ ျဇဟတ္ဒ္ွကၜဳင္ ၂၃၀၀၀ ကႝုု ၅၀၀၀ကီုရ။ ၿဇဟတ္
BIA ဂၜိဳင္ကၜဳင္ ဟြံေပင္စိုတ္တုဲ ပံက္ကၜဳင္ ဒပ္ပှာန္ BDA တုဲ ပီၜဳေထာံ BIAရ။ BDA ဝြံ
ၐိုန္ဒ္ွဒပ္သဿဝ္တဲ ဂ်ပါန္ကီုေလဝ္ ဟိုတ္ႏူဒက္ ပၲန္လဝ္ နကႝုေသှာတ္္ေသှာဝ္ေစ္ွေစ္ွ ပၠတ္ေပၠင္လဝ္ဗီုျပင္
ခ်ိဳတ္တ္ပိၜဳတ္မံင္တုဲ ဗိုန္ဗတ္ဇိပ္ဂၜိပ္ဗြဲမေလာန္ကီုရ။
(၁၂)
၁၉၄၃ ဂိတုအဝ္ဂိတ္ ၁ ဂ္ွ ဂ်ပါန္တအ္ကႝုကၜဳင္ ဗၜးၐးေပၲာံတုဲ BDA ဂ္ွဂ်ပါန္တံ ျပံင္ေထာံကႝု
(ဘားမားအားမီလ္)ရ။ ၁၉၄၅ ဂိတုမာတ္ ၂၇ဂ္ွ ဒပ္ပှာန္ဗဿာ ပံင္ကႝုညးဍဳင္ကြာန္တအ္တုဲ ပၜန္ဂတးကၜဳင္ကႝု
ဖာတ္ေသတ္ဂ်ပါန္ရ။ စႏူအခိင္ဝြံတုဲ ဒပ္ပှာန္ဝြံ ဒ္ွဒပ္ပှာန္ဒးမံင္သဿဝ္တဲဂ်ပါန္ ဗီုBIA,BDA
တအ္ဟြံေသင္ရ။ ဒပ္ပှာန္္ဝြံ ဒ္ွကၜဳင္မြဲပလိုဟ္ကႝုညးဍဳင္ကြာန္တုဲ ဒ္ွကၜဳင္ဗီုျပင္ ဒပ္ပှာန္သၸစှးကႝုဍဳင္ေကုာံ
ေကာန္ဂကူရ။ မြဲအဆက္ဓဝ္ သၜာဲကၜဳင္ယဿဳ BNA (ဗမာ႕အမ်ိဳးသားတပ္မေတာ္) တုဲ ထၞဳတ္ကၜဳင္ ဖက္ေသတ္တဝ္လွာန္ေယ်နိတ္
(ဖက္ဆစ္ေတာ္ လွန္္ေရးေန႕) လဿဳဟ္ေကာ္စ တပ္မေတာ္ေန႕ရ။
(၁၃)
အဂၤလိက္ မေကႅင္လုပ္ကၜဳင္ဍဳင္ပ႙ုဝြံ ဒပ္ပှာန္ဗဿာဂ္ွ ေဍံတံဟြံမိက္သၸစဿတ္သမၲီ နဒဒ္ွဒပ္ပှာန္
သၸစှးကႝုညးဍဳင္ ကြာန္တအ္ရ။
(၁၄)
သကၠရာဇ္ ၁၉၄၅ ဂိတုဂ်ဴလာင္ ၂၁ဂ္ွ ဒပ္ပှာန္ဝြံ ေဍံတံျပံင္ေထာံ ဒပ္ပှာန္ PBF (မ်ိဳးခ်စ္တပ္မေတာ္)
သၸကၜဳင္ သမၲီသာ္ဝြံရ။ ဒပ္ပှာန္ဝြံ ဒ္ွဒပ္ပှာန္ ဒမၜဳက္(ေျပာက္က်ား)ေရာင္။ ဒပ္ပှာန္BA
မပါလုပ္သီုေကါန္ဍဳင္အရင္ မစပံက္ဒက္ပၲန္လဝ္ ပႜဲကႝုအိႏၵိယဂ္ွ ေဍံတံစဿတ္သမၲီေထာံ ဒပ္ပှာန္လိဿဳန္ရ။
ညးသမၜဲတိ ေကႅင္သီလဝ္ဍဳင္ တံခ်ပ္ကၜဳင္ ပီၜဳေထာံ PBF တုဲ ထပက္စုတ္အဇာ BA ရ။ လတူဏံဂ္ွ
ဒပ္ပှာန္ ဖဆပလ အံင္သာန္ကိႜဳက္ကိႜဳပ္တအ္ ဟြံေပင္ကၜဳင္စိုတ္ရ။ ညးသမၜဲတိ တအ္ယွအ္ကၜဳင္ကႝုညိတုဲ
၁၉၄၅ ဂိတု သာပ္ေတန္ဗါ ၇ဂ္ွ ပႜဲတကံတ႘ဟဝ္ (သီဟိုကြ်န္း) ဍဳင္ဂႏၵ႘႘ လိက္ကသုက္ ဂႏၵ႘ (ဂႏၵ႘စာခ်ဳပ္)ဝြံ
ႏူကႝုဒပ္ပှာန္ PBF ကဆံင္တှဟ္ၿခာ(တျခားအဆင္႕) ၅၂၀၀၊ ညးႏြံကႝုကဆံင္ (အရာ႐ွိ) ၂၀၀၊ ညးမႏြံကဆံင္အရန္(အရန္အရာ႐ွိ)
၂၀၀တံ ဂြံအေခါင္ပံင္ ကႝု BAကီုရ။
(၁၅)
ဒပ္ပှာန္ဝြံ အပႜဲကႝုအရာ ပၜန္ဂတးကႝု ေဖတ္ေသတ္သဿးဟြံက က႑ဒစႝုဒစးကႝုညးသၜဲတိဂ္ွ ဒ္ွကၜဳင္ျဇဟတ္
တိုင္ခ႘တုဲ ပံင္ေကာံကႝု ညးဍဳင္ကြာန္တုဲ သီုေကတ္ကၜဳင္ဗၜးၐးကီုရ။
(၁၆)
ေဍံဟီု ၁၉၄၈-၄၉ (ျပည္တြင္းေသာင္းက်န္းမႈအစိုးရြားဆုံးကာလ)၊ ၁၉၅၀ (ျပည္ပက်ဴးေက်ာ္မႈအႏၲရာယ္)
၁၉၅၈ ဂ္ွ အလႝုအသ႘မင္သိၛဝြံ တာလ်ိဳင္ဒးမင္မြဲေစဒနာဍဳင္ သဿးဟြံက အပႜဲကႝုအရာ က႑ပေရင္အာကိႜဳပ္
ပေရင္ ဍဳင္ကြာန္ေကာန္ဂကူဂ္ွေလဝ္ ပါလုပ္ကၜဳင္ကီုရ။ (အိမ္ေစာင္႕ အစိုးရသည္ ႏုိင္ငံေတာ္ကာကြယ္ေရးတာဝန္မကပဲ၊
အမ်ိဳးသားႏုိင္ငံေရးဦးေဆာင္မႈ အခန္းက႑၌လည္း ပါဝင္ခဲ႕သည္။)
(၁၇)
၁၉၆၂ ဂိတုမာတ္ ၂ဂ္ွ ေနေဝန္သီအဝႝု၊ (ေဍံထၞးလဝ္ဟိုတ္-တိုင္းရင္းသားစည္းလုံးညီညြတ္မႈ ျပဳိကြဲရာမွ
ေပၚေပါက္လာေသာ ျပည္ေထာင္စုျပိဳကြဲဲမည္႕အႏၲရာယ္၊ အခ်ဳပ္အခ်ာအာဏာ တည္တည္႕ခိုင္ၿမဲေရးကို
ထိခိုက္မည္႕အႏၲရာယ္မ်ား ႀကဳံေတြ႕လာေသာေၾကာင္႕ တပ္မေတာ္ သည္ ႏုိ္င္ငံေတာ္ဧဴ္အာဏာကို
ရယူထိန္းသိမ္း ခဲ႕ရသည္။ ၁၉၈၈ ခုႏွစ္တြင္းကား ႏုိင္ငံေတာ္ သည္ မင္းမဲ႕စ႐ုိက္ႏွင္႕ အၾကမ္းဖက္မႈကိုဗြမ္တီးေနေသာ
အေရး အခင္းႀကီးႏွင္႕ ၾကဳ႕ံေတြ႕ခဲ႕ရျပန္သျဖင္႕ တပ္မေတာ္သည္ ႏုိင္ငံေတာ္ျငိမ္ဝပ္ပိျပားမႈ
တည္ေဆာက္ေရးအဖြဲ႕ အေနႏွင္႕ ႏိုင္ငံေတာ္အာဏာကို ရယူထိန္းသိမ္းခဲ့ရျပန္ေလသည္။
(၁၈)
သက္တမ္းႏွစ္ ၅၀ျပည္႕အခ်ိန္တြင္ တပ္မေတာ္သည္ ႏုိင္ငံေတာ္ျငိမ္ဝပ္ပိျပားမႈ တည္ေဆာက္ေရးအဖြ႕ဲ
အျဖစ္ ႏုိင္ငံေတာ္ဧဴ္တာဝန္မ်ားကို ေအာင္ျမင္စြာထမ္းေဆာင္ေနစဥ္ျဖစ္သည္။
(၁၉)
တပ္မေတာ္က အမ်ိဳးသားျပန္လည္စည္းလုံးညီညြတ္ေရး ဦးတည္ခ်က္ျဖင္႕ ေဆာင္႐ြက္ခဲ႕ေသာေၾကာင္႕
လည္း တိုင္းရင္းသားလက္နက္ကိုင္ အဖြဲ႕အစည္းမ်ား (၁၅)ဖြဲ႕အထိ ဥပေဒေဘာင္အတြင္း ဝင္ေရာက္ျပီးခ်ိန္ျဖစ္
သည္။
ညးေပၠာံေပၠဝ္
နာဲဥကၠာ
0 comments:
Post a Comment