ပေရင္ပၚပါဲဂ္ွ ဂၜါဲဒုဟ္ဟြံေသင္

      ဒ္ွမံင္လီုမံင္၊ ဒးမံင္ေဗၜတ္မံင္၊ ဒးဆႝုဂဗလဇီုကပိုက္မံင္ အလုံမိှဟ္ေလာကဖၟိဳတ္ရ။ ညးလႝၛဳဒုင္ပၚပါဲမာန္၊ ညးလႝၛဳ ဟြံဒုင္ပၚပါဲ။ ပေရင္ပၚပါဲဂ္ွ စြံလဝ္စိုတ္ ပေရင္ဍႝဳဍိဳက္ဂၜါဲဒုဟ္တုဲ ဒကးတိတ္ႏူဂေကာံ၊ ပၚတိတ္ႏူေဗာ္ ဆႝုညာတ္မံင္ ဒႝုစိုပ္ေခတ္တိဿဏံရ။ ဂၜဵျပးကၜကိတ္ မိတ္ျပးဒးဂိၐိုန္ဇကု ဟီုႀကီဳမံင္ ေလၵါဝ္ဝိုင္အၾကာမိှဟ္တံ ကီုေလဝ္ ကာလဒးဒုင္ပၚပါဲမၢး မိှဟ္ဟီုမံင္ ဂၜဵျပးကၜကိတ္ဂ္ွရ ပၚဒၠးတိတ္ႏူဂေကာံ။ အတိုင္ဂလာန္ဇကုဟီုလဝ္ တံဂ္ွ ဟြံေကၜင္ေ႐ွ္ေသ္ွ ဝိုတ္အာဓဝ္သတိအိုတ္ရ။ သဘာဝမိှဟ္ဂ္ွ လညာတ္တုပ္ ပိဿက္တုပ္ သီုဖၟိဳတ္ဂြံဒ္ွဝါတ္ မံင္၊ သြက္ဂေကာံမိှဟ္၊ ေလာကမိှဟ္ဂြံေဇှာ္ေမာဝ္ဂ္ွ ဒှါဲတုပ္ဒးပံင္အာ၊ ဒှါဲဟြံတုပ္ဂ္ွ ဒးဆက္ပႛ႘ပႛပ္အာညးသၠံႏြံရ။ လညာတ္တုပ္ပံင္အာ လညာတ္ဟြံတုပ္တံဂ္ွ သ႘က႘ၜအာညးသၠံမာန္ဂ္ွ သဘဵစြံစိုတ္ေဇှာ္ေမာဝ္မြဲရ။

  က်ာ္ႀတဲတၜမဟာက႐ုဏါ ကႝုလဝ္နဲကဲသြက္မိှဟ္တံေကာံတုဲ ဂြံဒ္ွမိတ္၊ ေကာံတုဲညံင္ဟြံပၚကေရက္အာ ညးသၠံဂ္ွ ယထာဝါဒ႘တထာကာရ႘ ဗှတ္ေကၜာန္မာန္ဂ္ွဟီုပိၲတ္၊ ဗှတ္ဟီုပိၲတ္လဝ္ဒြါပါင္ဂ္ွ ထဿံက္အာ႐ုပ္ရဵကေမၜာန္ ကႝုမာန္။ ဟီုတုဲ ဆက္ေကၜာန္အာဒႝုအံင္ဇှး၊ ဒႝုစိုပ္တိုင္ပၠဵ တင္ရန္တဿံညိ။ ညးလႝၛဳေကတ္ယဿဳ ဇကု ေလပ္လဝ္ပညာသၜဳင္တုဲ ဟီုအေရဝ္ေဇှာ္သၜဳင္ဒႝု ဇကုဗက္ဟြံမာန္၊ ညးလႝၛဳထၞးအဝႝုေဇှာ္တုဲ အတိုင္ ဟီုေကၜာန္ဟြံစိုပ္၊ မိှဟ္ဂကူဏံ၊ မိှဟ္ဒဒ္ွဗီုဏံ ဒးဒုင္ပၚပါဲ ကႝုညးမဟာဇန္တံအိုတ္ရ။ပေရင္ပၚပါဲ ဝြံ ေဇြာဝ္ဓဇူေစ္ွ ကၜဳင္ ႏူဗိြဳင္မိှဟ္အတိုင္ဟီု ေကၜာန္ဟြံဒ္ွသဿးရ။ အတိုင္ေကၜာန္ ဟြံဟီုထဿံက္ပိၲတ္လဝ္ဒြါပါင္ရ။ မိှဟ္တံအတိုင္ ဟီုပိၲတ္ ယဝ္ေကၜာန္ကႝုမာန္၊ ယဝ္ေကၜာန္ထဿံက္႐ုပ္ရဵမာန္မၢး ပေရင္ပၚပါဲဏံ အေရဝ္ေဝါဟာဏံဟြံမံက္ကၜဳင္ရ။

   မိှဟ္တံမူဟိုတ္ေဖက္ဒဿံင္ ပေရင္ပၚပါဲေရာ? အဓိပၸါဲပၚပါဲဂ္ွ ဟိုတ္ႏူတီလဝ္ဟြံကၜးမးရ။ ၾကက္ဂလာန္ပေရင္ပၚပါဲ ဂ္ွ ဂၜါဲဒုဟ္ဟြံေသင္ရ။ မိက္ဂြံဒက္ဝဲသၸသှေလဝ္ ဟြံေသင္ရ။ မိက္ဂြံထံက္ထၞး ကႝုကသပ္ညာဏ္ ဒှါဲတင္ေဂှင္ ကေမၜာန္ဍိဳန္လ် ဒှါဲတင္ေထက္ကႝုဒးပေလဝ္ရ။ ေဗၜတ္ဒးပေလဝ္ ဒုင္ဟြံမာန္မၢး ဒ္ွလက်ွန္မိှဟ္ခိုဟ္မြဲဟြံေသင္ ရ။ မိှဟ္ဟီုဂ္ွ ရံင္ဗြဲသဘာဝတုပ္မံင္ ညးသၠံဖၟိဳတ္ရ။ ရံင္သိၨဳင္ကႝုေဗၜတ္ဒးဂၜိဳင္ေအာန္တုဲ မိှဟ္ခိုဟ္၊ မိှဟ္ ပေရံေတဿင္တိတ္ အာၐါဗီုၐါဂကူရ။ မိှဟ္ဂၜိဳင္ကႝုဒုဟ္ဒဏ္ဂ္ွ ဒ္ွမိှဟ္ယုတ္ မိှဟ္ပေရံတုဲတုဲ မိှဟ္ဒုဟ္ေအာန္၊ မိှဟ္ဂံင္ဒုင္ပၚပါဲဒုဟ္ဂ္ွ လုပ္အေဝါင္မိှဟ္ခိုဟ္ မိှဟ္သၜဳင္မြဲရ။ မိှဟ္သာ္ဝြံ ဒ္ွမိှဟ္လိဿဟ္လၸၚေအာန္ရ။

    ကာလဟီုဂလာန္ပၚပါဲ ပတဝ္ဏါကိႜဳပ္ကႝု ပေရင္လီု၊ ခက္မံင္ကႝုသိကၡာမိှဟ္ ဒးအာပုဂၢလဓိဌာန္မၢး ဟြံဒ္ွပေရင္ပၚပါဲ တုဲ ဒ္ွအာပေရင္ခႜိဳက္ဓ႐ုိက္ဍႝဳဍိဳက္မိှဟ္တံရ။ ဂလာန္ဟီုဂးမံင္ ပႜဲဗြိဳင္မိှဟ္တၛဲဏံ ဂလာန္ပၚပါဲ ဟာ? ဂလာန္ခိႜဳက္ဓ႐ုိက္ဟာ? မိှဟ္မဟီုပိၲတ္ဂ္ွ ဒးတီလဝ္ကၜာတဲရ။ အတိုင္ဇကုပၚပါဲမိှဟ္လၸၚေတံ ပႜဲဇကုဗြဲကိုပ္ ကၜာ သ႘ၛမၜာ္ရံင္ေထက္ကီုေရာင္။ အဘူတံအဘူတေတာ နိဗၺေဌတဗၺံ။ ဆႝုေဗၜတ္၊ ေဗၜတ္ဍာံမၢး ဒးဂံင္ဟီုပိၲတ္ေ ဗၜတ္ဍာံရ။ ပြမထံက္ထၞးေဗၜတ္ဂ္ွ ဒ္ွပေရင္ကေမၜာန္ သြက္ကိၜဂြံေပါဲအံင္ဇှးရ။ မိှဟ္ဟီုဂလာန္ပၚပါဲ ယဝ္စြံလဝ္စိုတ္ ဇိြင္ေဖက္ ညးသၜဳင္အာႏူဇကုမၢး ဂလာန္ဟီုပိၲတ္ဂ္ွ ဒ္ွဂလာန္ပၚပါဲဟြံေသင္ရ။ ပေရင္ပၚပါဲဝြံ ဒးႏြံကႝုေသှာဝ္၊ ဒေစ္ွဗှတ္ဗၞတ္ေဍံ ေရာင္။ ဂလာန္ပၚပါဲဂ္ွ ယဝ္ၐက္တိတ္မၛးေစဝ္မၢး ၐိုန္ဒ္ွတၜပညာကီုေလဝ္ မှဳံအေလံမဟုီမံင္ ဂလာန္ ခိႜဳက္ဓ႐ုိက္ရ။

   ပေရင္ခႜိဳက္ဓ႐ုိက္ဂ္ွ စြံသတိဂၜိဳင္င္မၢး တီသၻဵေဍံမာန္ရ။ ဒးထၞးကႝုသက္သ႘ပေရင္ခိႜဳက္ဓ႐ုိက္မြဲရ။ သဿာဒေယ္ွ ဒြက္ ေကာန္ဍဳင္အေမရိကာန္ မှဳံယဿဳေဂ်တ္စေတန္ဘ႘ဘာ- ယဿဳဇကုဒယ္ွတ္ွတုဲ မိက္ဂြံသၸစစ႐ႝု၊ သၸေဝင္ဟ႐ုိင္ တုဲ ဗီု႐ုပ္ သမၼတကေလန္တာန္ဍဳင္ဇကုဂ္ွ ဆာဲပိၲတ္႐ုပ္တှဟ္ဟ္တုဲ ဗက္ဂၜါဲကြက္တၠဲလဝ္ ဒၠဲဂၜံင္ဍာန္ဗါတ္စုတ္ လဝ္ ပႜဲေဆင္ဍာ္လက္ဖက္ဒှါဲဟြံမြဲကႝု ပေ႐ွ္ေသ္ွရဵဂဵရ။ ဗြဲႀကဵပြညးေတံ ေကၜာန္သၸလၲဴ႐ုပ္သမၼတ ဂ္ွ ေကၜင္သ႘ၛဂၜိပ္ စမ္ ၐိုတ္တုဲညးေတံ ညးေတံတီတုဲ အာတ္ဂုန္ဝန္စဝ္ သမၼတကေလန္တာန္ရ။ သြက္ဂြံဒ္ွ ပေရင္ေ႐ွ္ေသ္ွရဵဂဵ မာန္ ႐ုပ္တံဂ္ွ ညးေတံကြက္စြံဒှါဲမသၜဳင္ၿပဲအိုတ္ရ။ ဟိုတ္ဂ္ွရ၊ ပေရင္ပၚပါဲကႝု ပေရင္ခႜိဳက္ဓ႐ုိက္ၐါဝြံ ရံင္ေစံေစံ၊ ရံင္စင္င္မၢး တီကၜးဖႜးမာန္ရ။ ဗီုေဂ်တ္စေတန္ဘ႘ဘာ ပေလဝ္ေဗၜတ္ပႜဲဇကုမာန္ဂ္ွ ဇဿာပ္မိှဟ္ပေလဝ္ကႝု မာန္ေရာင္။

   သၜးဂုဏ္ဖိုလ္အတၲတုဲ ဖၟိဳတ္လဝ္အခိင္၊ ႀတဵလဝ္စးကႝု ပေရင္ေပၠာံပိုန္ျဒပ္ ေကၜာန္မံင္ပၜန္ဂတး သြက္ဂကူဂြံ ဗၜးၐးဂ္ွ ကိႜဳပ္သိၠဳပ္တၜအေစာန္ ႏြံဟြံေအာန္၊ ကာလညးေတံ ဒးဒုင္ပၚပါဲမၢး ဟြံဒ္ွဂလာန္ပၚပါဲတုဲ ဗြဲမဂၜိဳင္ဒ္ွမံင္ ဂလာန္ ခႜိဳက္ဓ႐ုိက္ ညးတံအိုတ္ရ။ ဂေကာံမြဲမြဲ မိှဟ္ေစတနာ ေကၜာန္ဍာံဍာံ၊ ေကၜာန္ဒႝုအံင္ဇှး မိှဟ္ပါလုပ္ႏြံ ဇဿာပ္ဂေကာံရ။ ဆၢး မိှဟ္ေကၜာန္ဍာံဍာံဂြံဒှါဲဝါတ္၊ ညးတှဟ္ကႜဟ္ဂၜိဳင္ပ႘ြဗိြဳင္သၠံရဲေအာန္၊ မိှဟ္ဖံက္ေသှာဝ္၊ မိှဟ္ေဒၢတ္စာရိတၲလီု ကိႜဳပ္ဂေကာံေလဝ္ဒ္ွေလာဲ၊ မာဲေလဝ္ဂြံဂၜိဳင္၊ နာံၿမိဳင္ပ႘ြဗြိဳင္ေလဝ္ဂၜိဳင္၊ ဆၢး ကေမၜာန္ ဟြံေဇှာ္ေမာဝ္၊ စြံလဝ္စိုတ္တုပ္ကႝု ညးတၜအဝႝုမြဲကီု ရ။ ေသှာတ္တၜအဝႝုဂ္ွ ေသှာတ္ပႛ႘ပႛပ္ညးသၠံ ဟြံေသင္၊ ေသှာတ္ဒ႘မႝုကေရၿဇ႘ေဟင္ ဒ္ွေသှာတ္ပ႘ႛပႛပ္ ညးသၠံဂြံရ။ ဆၢး ယဝ္ညးတၜအဝႝုတံ လုပ္ဂြံဒှာဲမၢး ဗြဲယဿဳေဟင္ ေသှာတ္ဒ႘မႝုကေရၿဇ႘ရ။ ကာလပ႙ု ပၚပါဲမိှဟ္မြဲမြဲမၢး လၸကႝုဒေစင္လုပ္အာ တှဳင္တှးမြဲမြဲလၸၚညိ။ ဗြဲမဂၜိဳင္ ဒုင္သိၨဳင္ တင္ေဂှင္ဇကုဟြံေျပစိုတ္တုဲ ဟီုမံင္ဂလာန္ပၚပါဲရ။ ကိႜဳပ္သိၠဳပ္မြဲ လၸၚခိုဟ္ယဝ္ဂၜိဳင္မၢး လက္ႀတဵကိႜဳပ္သိၠဳပ္ ဂ္ွ ပ႙ုဒးေဂၜါဲဗက္ေဏါင္၊ လၸဒုင္လဝ္ညာတ္ဒုဟ္ညးကၜာညိ၊ ကာလဆႝု ေဗၜတ္ပႜဲညးဍာံဍာံဂ္ွ သတိၲဂံင္ပၚပါဲလ႘ြၐံင္ လဝ္ညိ။

    ဟိုတ္ႏူ တဿံျမေကက္တုဲ ဟိုတ္ႏူဒုင္ပၚပါဲမာန္ဂ္ွ ဍာ္ဒေကဝ္ေပင္ သြက္ဂြံဒ္ွ ကိႜဳပ္သိၠဳပ္ခိုဟ္မြဲရ။ မိှဟ္တံအတိုင္ဟီုေလပ္ ယဝ္ေဒၢတ္ဗက္မာန္ကီုမၢး ဒက္ဂေကာံတုဲေလဝ္ ဟြံလီု၊ ဒက္ေဗာ္တုဲေလဝ္ ဟြံပၚဒကး ညးသၠံရ။ ဟိုတ္ဒးလီု၊ ဟိုတ္ဒးဒကးဂ္ွ ဟိုတ္ႏူညးအာကိႜဳပ္ေဗၜတ္ ဟြံဂံင္ဒုင္ပၚပါဲကႝု မိှဟ္မှဳံအပႜဲဂေကာံတံရ။ ပေရင္ပၚပါဲ ဟြံေလပ္ဂၜါဲဒုဟ္ပူဂိုလ္မၢး ေထက္ကႝုဒးဒုင္ပၚပါဲမာန္ေရာင္။ ကိဿန္ဍဳင္ဏံ ေသှာတ္ပေရင္ဍဳင္ အယာံမာတ္ ျပံင္သၜာဲကၜဳင္ညိဏံ ရဲဂေကာံမ႘ဒ႘ယာ ပၚပါဲကၜဳင္ သမၼတ- ဂေကာံ အလႝုသ႘တံႏြံရ။ လကၡ်န္ သမၼတ ဒုင္ပၚပါဲမာန္ဂ္ွ ဒ္ွလကၡ်န္ကိဿန္ဍဳင္ သြက္ဂြံေဇှာ္ေမာဝ္တဵတက္ရ။ ဂေကာံမိှဟ္တံ အာတ္မိက္မံင္ အေခါင္အရာမိှဟ္ဂ္ွ တီတာလ်ိဳင္ေကုာံ ကိၜဳဟ္ခၜင္အေခါင္အရာမၢးေဟင္ ကိၜဂြံမာန္ရ။ ဟိုတ္ႏူမိှဟ္တံ ဟြံတီအေခါင္အရာမၢးေဟင္ မိှဟ္ကိၜဂြံတုဲ - အေခါင္အရာတံဂ္ွ မိှဟ္တံသုင္ေစာဲဟြံေလပ္၊ ေကတ္အေခါင္ဇကု ၐက္ေစဝ္ဟြံလုပ္ဗဗြဲဓဝ္တုဲ အေဃာအာတ္မိက္မံင္ အေခါင္အရာမိှဟ္ဂ္ွ ဇကုဒ္ွအာမိှဟ္ဖံက္ပၠဝ္မံင္ အေခါင္မိှဟ္ဖိုဟ္ရ။

    တာလ်ိဳင္ေဆင္စပ္ကႝု အေခါင္အရာေကတ္ဂ္ွ ဒးဂံင္ေကတ္တာလ်ိဳင္မာန္ကီုေဏါင္။ မိှဟ္ဗြဲမဂၜိဳင္ ဂြံဒှါဲကၧံင္သၜဳင္တုဲ ဖံက္ပၠဝ္အေခါင္အရာ ဂုဏ္သိကၡာမဟာဇန္တံသဿးရ။ မပၲံကႝုပိဿင္၊ ထၞးအရံင္မာန၊ ဗက္သာ၊ ဂြံေတ္ွသီေကတ္ဖၟိဳတ္၊ ဟြံေကၜင္ရံင္ဂုဏ္မိှဟ္သဿဝ္ဝ္၊ ဖိၟဳတ္အခိင္ကႝု အရက္သုရာ ပြမေကၜာန္သၸသာ္ဝြံ မိှဟ္သဿဝ္ညာတ္ဒုဟ္ဗြဲလၲဴဖိၟဳတ္ရ။ ဂလာန္ပၚပါဲဂ္ွ တိတ္ကၜဳင္ႏူကေမၜာန္ပြညးကိႜဳက္ပ္တံ ဖံက္ပၠဝ္ေသှာဝ္အာစိုပ္ တှဳင္တှးဒ႘မႝုကေရၿဇ႘ဖၟိဳတ္ရ။ ေပါဲဗိၲဳက္အံင္ဇှးတုဲမၢး ဒးပိၲဳန္ဂုဏ္စရာဲ အလုံမြဲဂေကာံ- မြဲဒပ္ရ။ ကိႜဳပ္သိၠဳပ္မြဲဓဝ္ ေကတ္ယဿဳခိုဟ္ဒ္ွဟြံေထက္၊ ဂေကာံဒက္တုဲလီုကၜဳင္ ဒၠးကၜဳင္မံင္တုဲတုဲဖၟိဳတ္ဂ္ွ ကိႜဳပ္သိၠဳပ္ တံ ေဗၜတ္ဟြံဒုင္ပၚပါဲကႝု ေကာန္ဂေကာံတံရ။ ေဗၜတ္ ဒးဂံင္ပေလဝ္၊ ဒးဂံင္ထံက္ဂလာန္ဂ္ွ ဒ္ွတာလ်ိဳင္ေကာန္ ဂေကာံတံရ။ ဟိုတ္ဂ္ွရ ေကာန္ဂေကာံ (ညးမဟာဇန္)တံ ရန္တဿံကႝုပ႘ြဗြိဳင္မိှဟ္ ဂြံၐိုဟ္ႀသိဳဟ္၊ ဂကူဂြံေဇှာ္ေမာဝ္ တဵတက္တုဲ ေဗၜတ္ဒးလၛတ္လဝ္ တီကၜးကၜးတုဲ ဒးဂံင္ပၚပါဲလၲဴ ကေမၜာန္မြဲမြဲ စကာဂြံေရာင္။

                                                                                        နာဲအံင္ဇှး (႐ုတၲံ)

                                       လိက္ဝြံ ကံက္ႏုက္ပိၲတ္ႏူ ဂ်ာေနဝ္ "ဍဳင္မန္တိဿ" ေလဿင္(၃၄)မဒ္ွရ။